TNN - jaargang 116, nummer 4, december 2015
G.J.D. Hengstman , dr. S.T.F.M. Frequin , dr. B. Jelles , dr. J.W.B. Moll , dr. E.Th.L. van Munster , L.G.F. Sinnige , prof. dr. R.M.M. Hupperts
Met de toename van mogelijkheden ten aanzien van actieve immunomodulatie bij MS is er ook toenemend behoefte aan goed onderbouwde strategieën om de werkzaamheid van ingestelde therapieën te beoordelen. Recent onderzoek geeft steeds meer handvatten aan de praktiserend neuroloog om een oordeel te geven over de effectiviteit van immunomodulerende behandelingen bij MS. Hierbij is steeds duidelijker geworden dat niet alleen klinische parameters zoals relapsen en ziekteprogressie belangrijk zijn, maar met name ook de MRI-scan van de hersenen. Bijvoorbeeld modellen zoals het 2013 Canadese TOR-model en de gemodificeerde Rio-score kunnen hierbij in de dagelijkse praktijk eenvoudig toegepast worden.
(TIJDSCHR NEUROL NEUROCHIR 2015;116(4):198-204)
TNN - jaargang 115, nummer 1, maart 2014
J.A.G. Geelen , D.J. Heersema , dr. B. Jelles , dr. J. Killestein , dr. E.Th.L. van Munster , H. van Veenendaal , prof. dr. L.H. Visser
In december 2012 verscheen de Nederlandse richtlijn multiple sclerose. Deze richtlijn heeft als doel de zorg voor patiënten met deze aandoening te verbeteren. De richtlijn beslaat diagnostiek en behandeling van multiple sclerose. In dit artikel worden de belangrijkste onderdelen van deze richtlijn besproken.
(Tijdschr Neurol Neurochir 2014;115:32-6
TNN - jaargang 113, nummer 2, april 2012
G.J.D. Hengstman , prof. dr. R.M.M. Hupperts , dr. E.Th.L. van Munster , T.A.M. Siepman , dr. S.T.F.M. Frequin , B. de Jong , dr. J. Killestein , E.A.C.M. Sanders
Fingolimod is het eerste orale immuunmodulerende middel dat geregistreerd is voor de behandeling van relapsing remitting multipele sclerose. Naast een duidelijk gunstig effect op het beloop van multipele sclerose heeft het middel ook enkele potentieel nadelige effecten waarmee men in de dagelijkse praktijk rekening moet houden. Zo dient er aandacht te zijn voor het optreden van bradycardieën en atrioventriculaire geleidingsstoornissen na de eerste gift, macula-oedeem, een verhoogde kans op met name herpesinfecties, huidmaligniteiten, gestoorde leverfuncties, hypertensie en een verminderde longfunctie. In een consensusbijeenkomst is door een groep van neurologen met bijzondere expertise op het gebied van multipele sclerose een praktische richtlijn opgesteld omtrent het veilig en verantwoord gebruik van dit middel. Deze richtlijn is voor zover mogelijk gebaseerd op gegevens verkregen uit diverse klinische studies.
(Tijdschr Neurol Neurochir 2012;113:82-9)