Plasmaconcentratie van neurofilamentlichteketen correleert met risico op invaliditeit bij MS

augustus 2020 Wetenschap Marjolein Groot

Om de associatie tussen niveaus van plasma-neurofilamentlichteketen (‘plasma neurofilament light chain, pNfL) en het risico op het ontwikkelen van doorlopende verslechtering van de ziekteverschijnselen te bepalen werden de concentraties van pNfL bepaald in 4.385 multipele sclerosis (MS)-patiënten en 1.026 gezonde controlepatiënten die waren gematcht op leeftijd en geslacht. Dit werd gedaan door pNfL-niveaus, gestratificeerd naar leeftijd, te vergelijken met scores op de uitgebreide handicapstatusschaal (‘Expanded Disability Status Scale’, EDSS).

ESS-score mijlpalen 3,0 (gemiddelde handicap), 4,0 (significante handicap maar kan lopen zonder hulp of rust voor 500 meter) en 6,0 (voor 100 meter lopen is unilaterale ondersteuning nodig) waren eindpunten in de studie. Een doorlopende EDSS-score werd genoteerd wanneer er bij een klinisch bezoek een mijlpaal werd gehaald, en deze score bij de volgende follow-up, 1 of 2 jaar later, nog niet was gedaald.

Hogere pNfL-niveaus bij MS

De mediane pNfL was 7,5 pg/mL (interkwartielafstand [IQR]:4,1) bij controles en 11,4 (IQR: 9,6) pg/mL bij MS-patiënten (p<0,001). De mediane follow-uptijd was 5 jaar (IQR: 5,1 jaar). De MS-patiënten werden op leeftijd gestratificeerd naar pNfL-niveaus boven en onder de 80e, 95e en 99e percentielscores van de gezonde controles.

Hogere pNfL-niveaus werden geassocieerd met toenemende EDSS-verslechtering, zoals gezien met hazard ratio’s (HR) tussen 1,4 (95%-BI: 1,1-1,8) en 1,7 (95%-BI: 1,4-2,3). Een hoge pNfL was geassocieerd met het halen van een doorlopende EDSS-score van 3,0, met een hazard ratio van 1,49 (95%-BI: 1,23-1,81; p<0,001) voor pNfL-niveaus die boven het 80e percentiel van de gezonde controles lagen. Bij MS-patiënten met pNfL-niveaus boven het 99e percentiel van gezonde controles was HR 1,47 (95%-BI: 1,18-1,83’p<0,001).

Het risico op een doorlopende EDSS-score van 4,0 was ook significant hoger bij MS-patiënten met pNfL-niveaus boven het 80e, 95e en 99e percentiel van de niveaus bij controles. Het verband tussen de hoge pNfL-niveaus en een doorlopende EDSS-score van 6,0 of de conversie naar secundaire progressieve multipele sclerosis (SPM) was niet consistent significant.

Neurofilamentlichteketen als biomaker

Verhoogde niveaus van plasmaconcentraties van neurofilamentlichteketen, hingen samen met een verhoogde kans op doorlopende verslechtering van multipele sclerosis, voornamelijk in de eerdere fases. pNfL kan daarom mogelijk als prognostisch gereedschap worden ingezet om het risico in te schatten op de ontwikkeling van een permante fysieke beperking door MS.

Referentie

Manouchehrinia A, Stridh P, Khademi M, et al. Plasma neurofilament light levels are associated with risk of disability in multiple sclerosis. Neurology 2020;94(23):e2457-e2467.